مهدی شبان غازانی

تغییر شکل پلاستیک شدید، یکی از روشهای موثر در کاهش اندازه دانههای مواد فلزی و دست یابی به مواد فوق ریزدانه و نانوساختار میباشد. در مقاله حاضر، تغییر شکل پلاستیک شدید از طریق ترکیبی از اکستروژن و پرس در کانالهای زاویهدار هم مقطع بر روی مواد مختلف مانند مس خالص تجاری، آلیاژ آلومینیم ،7075فولاد میکروآلیاژی و فولاد ساده کربنی فریتی به طور موفقیت آمیزی اعمال شد. با بررسی ریزساختار حاصل از تغییر شکل پلاستیک شدید در دمای محیط از طریق میکروسکوپ نوری و پراش پرتو ایکس قابلیت این روش در فرآوری مواد نانوساختار به اثبات رسید. اندازه متوسط دانهها در آلیاژ آلومینیم 7075در حدود 160نانومتر و فولاد ساده کربنی در حدود 125نانومتر محاسبه شد. همچنین تغییر شکل پلاستیک شدید از طریق این روش بر روی آلیاژ آلومینیم 7075و فولاد ساده کربنی در دمای بالا اعمال شد. در مورد آلیاژ آلومینیم 7075از طریق وقوع تبلور مجدد دینامیکی اندازه متوسط دانهها تا 6میکرومتر کاهش پیدا کرد. علاوه بر این تغییر شکل پلاستیک شدید فولاد ساده کرینی با دمای پیشگرم 930درجه سانتیگراد نشان داد که اندازه دانه ها در این فولاد را میتوان از طریق وقوع استحاله تحت کرنش دینامیکی آستنیت به فریت تا 3میکرومتر کاهش داد. مشخصههای تغییر شکل فرآیند تلفیقی اکستروژن-پرس در کانالهای زاویهدار هم مقطع از طریق شبیه سازی المان محدود مورد بررسی قرار گرفت. با استفاده از نتایج تحلیل المان محدود نحوه توزیع کرنش در نمونههای تغییر شکل یافته مطالعه شد