محمدعلی مهتدی بناب

کشور ایران یکی از غنیترین کشورها از لحاظ منابع گاز و نفت میباشد. ساالنه میلیونها لیتر محصوالت نفتی و گازی از طریق خطوط لوله جابهجا میشود و میلیاردها تومان صرف تعمیر و نگهداری و بازسازی خطوط لوله میشود. تنش ترک خوردگی،ترک القایی هیدروژن، خستگی خوردگی همه پدیدههای ترک خوردگی محیطی هستند که میتوانند در طیف گستردهای از کاربردهای صنعتی رخ دهد که مهم ترین علل تخریب خطوط لوله هستند. با این حال، تفاوتهای اساسی در میان آنها وجود دارد ترک القایی هیدروژن یا تردی هیدروژن در بعضی موارد ممکن است با تنش ترک خوردگی و خستگی خوردگی همپوشانی داشته باشد، اما همچنان می تواند مکانیزم ذاتی خود را داشته باشد. فلزات ممکن است در حضور هیدروژن بدون وجود محیط های خوردگی و یا حتی در نبود تنش خارجی شکسته شوند. روابط بین تنش ترک خوردگی، خستگی خوردگی و ترک القایی هیدروژن پیچیده است. در این مقاله تاثیر عوامل مهم در ایجاد این نوع شکستها مورد بررسی قرارگرفته است و در هر مورد به بررسی تعاریف و مکانیزمها پرداخته شده است و نگاهی توضیحی به ترک خوردگی تنشی شده است و درنهایت به مقایسه این سه نوع حالت شکست خطوط لوله پرداخته شده است.