محمدعلی مهتدی بناب

ترک هیدروژنی همچنان یک مسیله چالش برانگیز برای شرکت های نفتی در سراسر جهان است. تا به امروز با اینکه تحقیقات زیادی در مورد نحوه تخریب خطوط لوله بوسیله این نوع ترک صورت گرفته، ولی مکانیزم شروع و انتشارشان به طور کامل درک نشده است. عوامل بسیاری در مورد حساسیت فولاد به ترک وجود دارد از جمله تله های هیدروژنی، آخال های غیر فلزی، دانه ها و مرزدانه ها. تله های هیدروژنی نواقص ساختاری هستند که هیدروژن را درون خود به دام انداخته و باعث انباشته شدن آنها و در نتیجه ایجاد ترک میشوند. در مورد آخالها نیز میتوان گفت که نوعی تله هیدروژنی برگشت ناپذیر هستند و همان کار تله هیدروژنی را انجام میدهند. اندازه و جهت دانه ها نقش بسزایی در حساسیت فولاد به ترک هیدروژنی را دارند، به طوری که مناطقی از فولاد که اندازه دانهها در آنجا ریزتر است، نسبت به مناطق دیگر مقاومت بیشتری در برابر ترک دارد. در مورد زاویه بین دانه ها نیز میتوان گفت که دانه ها با زاویه کم مقاومت بیشتری در برابر ترک از خود نشان میدهند. در این مقاله سعی شده است با استناد بر مقالات روز دنیا، به تفصیل در مورد عوامل مختلف تاثیر گذار روی ترک های هیدروژنی بحث شود. از آنجایی که کشور ما ایران دارنده طویل ترین خط لوله نفت در خاورمیانه میباشد، امید است با انجام تحقیقات گسترده در این حوزه، از تخریب خطوط لوله نفت و گاز جلوگیری شده و صرفه جویی اقتصادی برای شرکت گاز بعمل آید