مهدی سلطانی

تمدن سازی یکی از مقوله های مهم در بیانیه گام دوم انقلاب است. یکی از مولفه های مهم در تمدن سازی معماری است. آثار معماری شاخص در بستر تمدن های بزرگ پدید می آیند و بیانگر ارزشها و آرمانهای موجود در یک تمدن اند و این دو مفهوم به هم گره خورده اند. معماری به معنای آبادنی در سرزمینی متعلق به یک تمدن است. آثار معماری ماندگار و شاخص که با طی زمان به سمبل های فرهنگی یک تمدن بدل می شوند، در سایۀ حمایت حامیان و بانیان آثار معماری پدید می آیند؛ حامیان و بانیان زمینه های مادی و معنوی شکل گیری آثار معماری را فراهم می کنند و از آغاز تا پایان در فرآیند طراحی و ساخت یک اثر حضور و تاثیر دارند. در این مقاله نقش برخی از وزیران حامی و بانی معماری در دورۀ صفویه با روش تفسیری تاریخی بررسی شده است. آثار معماری قابل توجهی در این دوران تحت حمایت این افراد پدید آمده است. این حامیان و بانیان در شکل دادن به آثار انگیزه های مختلفی داشتند. حمایت وزیران از معماری گونه های مختلفی داشت؛ میزان مدیریت و تدبیر آنها در موفقیت شان در امر حمایت از معماری موثر بود. ذوق، علایق، سلایق، اندیشه و خیال این حامیان بسته به میزان تماس شان بر آثار تاثیرگذار بود. ایشان با انتقال تجارب حمایت از معماری در شهرهای مختلفی که حاضر بودند، به مانند یک واسطۀ مهم آثار مهمی پدید آوردند.