علیرضا بابائیان امینی

جداسازی پایه یکی از روش های مؤثر و به نوعی مؤثرترین روش ایمن سازی لرزه ای سازه ها است. تأثیر این روش در کنترل رفتار لرزه ای سازه عملاً متأثّر از نوع تحریک زلزله و مشخصات رو سازه می باشد! از این میان، نقش میرایی بسیار مهم است. میرایی در سیستم جداساز و یا روسازه ضمن جلوگیری از پدیده هایی مانند تشدید می تواند مقادیر(جابجایی طبقات و شتاب طبقات) پاسخ های لرزه ای را نیز تغییردهد. به این ترتیب، اصولاً افزایش میرایی در کنترل لرزه ای ساختمان های بلندتر ونیز تحت اثر زلزله های نزدیک به گسل می تواند دامنه ی کاربرد جداسازی پایه را افزایش دهد. آگاهی از آستانه ی ضرورت کاربرد میراگر های افزون در جداسازی پایه ی ساختمان های چند طبقه می تواند در گسترش کاربرد این روش مفید باشد. این مسئله ای است که در این پژوهش مورد توجه قرار می گیرد و برای حل این مسئله، مدل های ساختمانی شبیه سازی شده به صورت جرم و سختی در ، 1، 4، 7، 10، 13، 16و19 طبقه بر اساس آیین نامه(IBC) در حالت پایه ثابت، حالت جداسازی شده از پایه با جداگرهای FPS به عنوان یکی از کاربردی ترین انواع جداگر ها و همچنین حالت ترکیبی سیستم جداساز و میراگر اضافی (در روسازه) طراحی می گردد. تحلیل های تاریخپه ی زمانی با استفاده از هفت شتابنگاشت دور از گسل و هفت شتابنگاشت نزدیک به گسل انجام می شود و نتایج بر اساس برش های پایه، شتاب طبقات، دریفت و برش طبقات به صورت نمودارها و جداول تهیه می گردد. نتایج حاکی از آن است که جداسازی پایه در هر دو زلزله در کاهش پاسخ های لرزه ای بسیار مؤثر می باشد به طوری که برش های پایه در مدل های جداسازی شده از پایه در حدود 60 الی 75 درصد با توجه به نوع مدل ها کاهش داشته است. جابجایی، شتاب، دریفت و برش طبقات نسبت به مدل های یایه ثابت بیش از 50 درصد کاهش را نشان می دهد. در مدل های 4، 7 و 10 طبقه جداسازی پایه عملکرد مناسبی دارد ولی در مدل 13 طبقه در زلزله نزدیک به گسل و همچنین در مدل های 16 و 19 طبقه در هر دو زلزله نیاز به افزودن میراگر می باشد. برای این منظور از سه روش برای تعیین آستانه میرایی اضافی برای مدل 13 طبقه و چهار روش برای مدل های 16 و 19 طبقه مورد استفاده قرار گرفت. افزودن میراگر مقداری در شتاب طبقات افزایش ابجاد می کند که با انتخاب روش بهینه(به صورت یک طبقه در میان) این مقدار به کمترین مقدار ممکن کاهش یافت.