حجت امامی

هوش محاسباتی زیرشاخه کاربردی از هوش مصنوعی است که به ساخت الگوریتم‌ها و سیستم‌های هوشمند می‌پردازد که می‌توانند از داده‌ها یاد گرفته و بر اساس آموخته‌ها، اعمال هوشمند را در محیط‌های پیچیده و پویا انجام دهند. الگوریتم‌های فراابتکاری تکاملی و هوش ازدحامی دو حوزه مطرح در هوش محاسباتی هستند. این الگوریتم‌ها اغلب با تقلید از فرایندهای طبیعی برای حل مسائل پیچیده که شامل ابهام، عدم قطعیت یا حجم زیادی از پارامترها و داده‌ها است، سودمند هستند. از ویژگی‌های مهم این الگوریتم‌ها می‌توان سادگی، دقت بالا و تعمیم‌پذیری آسان را برشمرد که موجب شده است آنها به‌طور گسترده در تمامی زمینه‌های مهندسی استفاده شوند. پردازش خودکار زبان‌های طبیعی، تحلیل شبکه‌های اجتماعی، پیش‌بینی بازارهای مالی، طراحی سیستم‌های خبره، طراحی سیستم‌های مکانیکی، توسعه حمل‌ونقل هوشمند، هوشمندسازی محصولات و خدمات، مدیریت بهینه منابع، تشخیص بیماری، مدیریت ترافیک، ساخت موسیقی، طراحی مد لباس و طراحی سازه‌های آبی تنها بخش کوچکی از مسائلی هستند که می‌توانند با بهره‌گیری از الگوریتم‌های فراابتکاری تکاملی و هوش ازدحامی حل شوند. هدف این کتاب پرداختن به تمامی الگوریتم‌های بهینه‌سازی فراابتکاری نیست؛ بلکه بررسی کلیدی‌ترین الگوریتم‌های تکاملی و هوش ازدحامی است. فصل اول کتاب به بررسی مفاهیم پایه در حوزه هوش مصنوعی، هوش محاسباتی، الگوریتم‌های فراابتکاری و ضرورت مطالعه آنها می‌پردازد. در فصل دوم، به بررسی الگوریتم‌های تکاملی، کارکرد، مزایا و معایب آنها پرداخته شده است. در فصل سوم، روش‌های هوش ازدحامی بررسی شده است. در فصل چهارم، به روش‌های حل مسائل عددی و مهندسی با استفاده از الگوریتم‌های تکاملی و هوش ازدحامی پرداخته شده، نتایج حاصل از الگوریتم‌ها مطرح و به‌تفصیل بحث شده است. هدف کتاب حاضر، تشریح الگوریتم‌های هوش ازدحامی و تکاملی به واضح‌ترین و دقیق‌ترین شکل ممکن است. از این رو از طریق فراهم‌آوردن مسائل و مراجع متعدد، معتبر و به حد کافی جدید، به خوانندگان آمادگی مشارکت در مسائل مختلف در این زمینه را می‌دهد. امید است این کتاب بتواند به‌عنوان یک مرجع منسجم مورداستفاده اساتید گران‌قدر، پژوهشگران و دانشجویان رشته مهندسی کامپیوتر و سایر رشته‌های مهندسی قرار گیرد.