آلودگی منابع آبی به واسطه رنگ‌های مصنوعی مقاوم، به ویژه مالاشیت گرین، یکی از چالش‌های زیست‌محیطی مهم است. در این مطالعه، نانوکامپوزیت ZnO–CeO₂ با استفاده از روش سنتز سبز و عصاره برگ‌های پونه کوهی تولید شد و عملکرد فوتوکاتالیستی آن در حذف مالاشیت گرین از محلول‌های آبی مورد بررسی قرار گرفت. ساختار بلوری و مورفولوژی فوتوکاتالیست‌ها با آنالیز XRD و FESEM وEDX مشخص شد. نتایج نشان داد که ذرات نانوکامپوزیت دارای اندازه کوچک (زیر 50 نانومتر) و توزیع یکنواخت بوده و تمامی عناصر سازنده شامل Zn، Ceو O در نمونه حضور دارند. عملکرد فوتوکاتالیستی نانوکامپوزیت تحت تابش لامپ هالوژن 400 وات به گونه‌ای بود که حدود 3/90 % از مالاشیت گرین در مدت 180 دقیقه حذف شد. افزایش کارایی فوتوکاتالیستی نمونه سنتزی را می‌توان به اثرات هم افزاییZnO و CeO₂، توزیع یکنواخت ذرات و همچنین بهبود جدایش حامل‌های بار نسبت داد. این مطالعه نشان می‌دهد که سنتز سبز نانوکامپوزیت ZnO–CeO₂ با عصاره پونه کوهی یک رویکرد مؤثر و پایدار برای تصفیه آلاینده‌های آلی در محیط‌های آبی محسوب می‌شود.
