محمدعلی مهتدی بناب

خطوط لوله فولادی که نفت و گاز طبیعی را در محیط های اسیدی حمل میکنند، متحمل دو نوع تخریب مهم میباشند: ترک خوردگی توام با تنش و دیگری ترک های هیدروژنی. ترک های خوردگی توام با تنش به طور گسترده مورد مطالعه قرار گرفته و مکانیزم عملکردشان درک شده است. در مورد ترک های هیدروژنی که به عنوان مهمترین حالت آسیب در محیط های اسیدی شناخته میشوند، با وجود اینکه تحقیقات زیادی صورت گرفته اما تا به امروز مکانیزم عملکردشان کامل درک نشده است. در این نوع از ترک، اتم های هیدروژن به علت خوردگی سطح فولاد، تولید شده و درون ساختار فولاد نفوذ میکنند. زمانی که میزان اتم های هیدروژن نفوذکرده به نواقص ساختاری درون فولاد، به مقدار بحرانی رسید، ترک هیدروژنی شروع و منتشر میشود. این نوع ترک یکی از عوامل اصلی در تخریب فولاد های خط لوله میباشد. پس با توجه به اهمیت موضوع و علم بر آنکه کشور ما ایران دارنده منابع عظیم نفت و گاز میباشد، بر آن شدیم تا در قالب مقاله حاضر، به تشریح ترکهای هیدروژنی در خطوط لوله انتقال نفت و گاز با استناد بر مقاالت روز دنیا پرداخته و راهکار های موجود در این زمینه را مطرح کنیم.