1404/08/02
محبوبه نقابی

محبوبه نقابی

مرتبه علمی: استادیار
ارکید:
تحصیلات: دکترای تخصصی
اسکاپوس:
دانشکده: دانشکده علوم پایه
نشانی:
تلفن: 04137745000-1601

مشخصات پژوهش

عنوان
مطالعه تطبیقی مسجد جامع یزد و مسجد مظفریه (مسجد کبود) تبریز برای شناخت وجوه افتراق و اشتراک معماری تیموری و ترکمانی
نوع پژوهش
مقاله چاپ شده
کلیدواژه‌ها
مسجد مظفریه تبریز، مسجد جامع یزد، معماری دوره تیموری، معماری ترکمانی، تزیینات
سال 1402
مجله تاریخ نامه ایران بعد از اسلام
شناسه DOI
پژوهشگران محبوبه نقابی ، احد نژاد ابراهیمی

چکیده

مسجد جامع یزد مسجدی است که به طور مستمر در دوره های تاریخی مختلف ازجمله دوره تیموری شکل گرفته و بسیاری از صاحب نظران آن را از آثار مشهور دوره تیموری می دانند. همزمان با دوره تیموری، در غرب و مرکز ایران، حکومت ترکمانان قویونلو حاکم بودند و مسجد مظفریه تبریز مهمترین اثر از این دوره است که در مورد سبک معماری آن ابهامات زیادی به وجود آمده است. منابع کمی در مورد وجوه تمایز معماری ترکمانی و معماری تیموری وجود دارد و بسیاری معماری ترکمانی را در زیرمجموعه معماری تیموری معرفی نموده اند. هدف این تحقیق مقایسه تطبیقی مسجد مظفریه تبریز و مسجد جامع یزد است تا به این سوال پاسخ داده شود: وجوه افتراق و اشتراک دو مسجد شاخص مظفریه تبریز و جامع یزد درکدام بخش از مساجد مذکور متجلی شده است؟ وجوه اشتراک دو مسجد می تواند منجر به یافتن وجوه اشتراک معماری ترکمانی و تیموری گردد و دلیلی بر تقویت نظریه اصالت ایرانی مسجد مظفریه است و وجوه افتراق دو مسجد تمایزات ظریف دو سبک معماری ترکمانی و تیموری را بیان می نماید؛ نتایج پژوهش تشابه ساختار پلان و گنبدخانه مسجد مظفریه و مسجد جامع یزد را نشان داد؛ در عین حال سلسله مراتب ورودی-شبستان -گنبدخانه در مسجد مظفریه نسبت به سایر بناهای تیموری منحصربفرد است. در تزیینات مسجد مظفریه غلبه تزیینات گنبدخانه با کاشی کاری معرق و ترکیب کاشی های معرق طرح اسلیمی محاط در اشکال هندسی با رنگ زمینه لاجوردی و آجر است که نشان دهنده اوج این هنر در معماری ترکمانی نسبت به تیموری است.