مشخصات پژوهش

عنوان	بررسی تأثیرات خشکسالی دریاچۀ ارومیه بر تغییرات پایداری سکونتگاه‏های روستایی مطالعۀ موردی: روستاهای حوضۀ آبخیز قلعه چایی شهرستان عجب‏شیر
نوع پژوهش	مقاله چاپ‌شده
کلیدواژه‌ها	بارومتر پایداری؛ حوضۀ آبخیز قلعه چایی؛ خشکسالی؛ دریاچۀ ارومیه؛ سنجش پایداری
چکیده	رویکرد پایداری به عنوانِ چارچوبی کارآمد برای مدیریت روستایی در برابر انواع مخاطرات محیطی از جمله خشکسالی محسوب می‏شود که نیازمند به‏کارگیری فنون سنجش پایداری است. پژوهش حاضر با هدف ارزیابی وضعیت پایداری روستاهای حوضۀ آبخیز قلعه چایی شهرستان عجب‏شیر در برابر خشک شدن دریاچۀ ارومیه صورت پذیرفته است. پژوهش از نوع کاربردی بوده و روش گردآوری اطلاعات به صورت کتابخانه‏ای و میدانی بوده است. جامعۀ آماری پژوهش حاضر را 21185 نفر ساکن در 21 روستای این محدوده تشکیل داده است. حجم نمونه با استفاده از فرمول کوکران 380 نفر و به روش تصادفی ساده انتخاب شده است. یافته‏های پژوهش حاضر با استفاده از مدل بارومتر پایداری نشان داد از نظر پایداری زیست‏محیطی روستاهای بررسی شده طی سال‏های 1385 تا 1390 با کاهش پایداری برابر با 146/0- مواجه شدند و از نظر پایداری اجتماعی و پایداری اقتصادی به ترتیب افزایش نسبی 132/0 و 055/0 را تجربه کردند. در نهایت، روستای جوان قلعه با سطح پایداری 742/0 به عنوان پایدارترین روستا طی 15 سال اخیر بوده است و سپس روستاهای قوزولجه (666/0) و ینگجه (657/0) قرار دارند. همچنین، روستاهای چنار، محمودآباد و گنبد به عنوان ناپایدارترین روستاهای 15 سال اخیر بوده‏اند. یافته‏های آزمون کندال نشان داد بین موقعیت قرارگیری روستاها به دریاچۀ ارومیه از نظر دوری و نزدیکی با میزان پایداری آنها همبستگی مثبت و معناداری در سطح 577/0r= وجود دارد. در نهایت، با توجه به یافته‏های پژوهش حاضر، پیشنهادهای کاربردی در زمینۀ مقابله با خشکسالی و ارتقای وضعیت پایداری روستاها ارائه شده است.
پژوهشگران	علی مجنونی (نفر اول)، محمد ابراهیم رمضانی (نفر دوم)